Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Kartka z kalendarza-Tłusty czwartek

Utworzono dnia 11.02.2021
Kartka z kalendarza. Dzisiaj Tłusty czwartek więc czas na pączki. W kalendarzu chrześcijańskim ostatni czwartek przed wielkim postem. W kuchni polskiej to wyrób cukierniczy w postaci ciasta drożdżowego z mąki pszennej, uformowanego na kształt lekko spłaszczonej, mieszczącej się w dłoni kuli i usmażonego na głębokim tłuszczu. Pączki mają znacznie dłuższą tradycję, niż wielu z nas mogłoby sądzić. Dowody tego zachowały się na piśmie - i to nie byle czyim, bo u autora uchodzącego powszechnie za "ojca literatury polskiej" i twórcę polskiego języka literackiego. To właśnie Mikołaj Rej, który w swoich pismach dowodził, że "Polacy nie gęsi, iż swój język mają"pisał w jednym z dzieł o kreplach - staropolskich przodkach popularnego i cieszącego się powszechnym szacunkiem Polaków pączka. Jak się okazuje, tradycyjne wypieki sprzed stuleci nie mają z dzisiejszymi już wiele wspólnego.
Pączki przez długie stulecia funkcjonowały w polszczyźnie jako kreple, nazwa ta nadal funkcjonuje na Śląsku. I jako taki pączek zawitał po raz pierwszy w polskim piśmiennictwie w XVI w. w jednym z dzieł "ojca literatury polskiej" - Mikołaja Reja. Tak bowiem pisze w dziele "Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego" z 1558:
"A tu patrzaj, jako to nadobnym sekwensem idzie.
Bo z pychy przypada zbytek a obżarstwo,
a z obżarstwa zasię co napiękniejszy klenotek,
opilstwo sprośne a ożralstwo.
Abowiem, gdy już sobie tych tortów napieką, nasmażą,
albo też mniejszy stanowie kreplów,
aleć i pieczenia, z cebulą po prostu,
wierz mi, iż też to niezła pomocnica do tego;
to już klękają, a czasem i krzyżem padają,
a po ziemi się jako bydło walają, lejąc sobie w gardło".

pączki

Utworzono dnia 11.02.2021, 09:59